Cách tu sĩ giữ giới theo lời phật dạy – nền tảng của sự giải thoát

1. Hiểu rõ ý nghĩa của việc giữ giới

Trong Phật giáo, Giới - Định - Tuệ là ba yếu tố tạo thành nền tảng của con đường tu tập. Giữ giới là bước đầu tiên để đạt đến định tâm và khai mở trí tuệ.

• Giới không phải là sự cấm đoán cứng nhắc mà là biện pháp tự bảo vệ bản thân khỏi những hành động bất thiện.
• Giữ giới giúp kiểm soát thân (hành động), khẩu (lời nói) và ý (tâm trí), tạo nên đời sống thanh tịnh và không bị tham, sân, si chi phối.

Phật dạy:
"Như người đi trong đêm tối, nhờ ngọn đèn mà không bị vấp ngã, giữ giới cũng giống như ngọn đèn dẫn đường vậy."

2. Giữ giới trên tinh thần tự nguyện và giác ngộ

Đức Phật không ép buộc người tu hành phải giữ giới, mà khuyến khích sự tự nguyện và hiểu biết. Chỉ khi nhận thức được tầm quan trọng của giới, tu sĩ mới có thể giữ giới với lòng thành kính và quyết tâm.

• Giữ giới không phải vì sợ hình phạt, mà vì mong cầu sự thanh tịnh nội tâm.
• Người tu hành phải biết rằng mỗi lần phạm giới là mỗi lần tự đánh mất sự bình an của chính mình.

3. Tuân thủ nghiêm ngặt các giới luật căn bản

Tu sĩ Tỳ-kheo và Tỳ-kheo Ni phải giữ 250 hoặc 348 giới tùy theo tông phái, trong đó có những giới quan trọng như:

• Bốn giới Ba-la-di (Pārājika) – nếu phạm phải sẽ bị trục xuất khỏi Tăng đoàn:

  • Không sát sinh.
  • Không trộm cắp.
  • Không quan hệ tình dục.
  • Không nói dối về việc chứng đắc thánh quả.

• Mười ba giới Tăng tàn (Saṅghādisesa) – bao gồm các hành vi liên quan đến dục vọng và bất kính.

• Các giới nhẹ hơn (khinh tội) – liên quan đến hành vi hàng ngày như ăn uống, đi đứng, và sinh hoạt.

Tuân thủ các giới này không chỉ giúp tu sĩ giữ gìn sự thanh tịnh cá nhân mà còn đảm bảo sự hòa hợp và phát triển của Tăng đoàn.

4. Giữ giới trong từng hành động, lời nói và ý nghĩ

Giữ giới không chỉ là đọc tụng và hiểu lý thuyết, mà phải được thực hành trong từng hành động cụ thể.

• Thân: Không làm điều ác, không tổn hại sinh linh, giữ gìn sự đoan chính.
• Khẩu: Không nói dối, không nói lời thô ác, không nói lời gây chia rẽ.
• Ý: Duy trì tâm ý trong sạch, không tham lam, sân hận hay đố kỵ.

Phật dạy: “Ai giữ giới thân, giới khẩu và giới ý, người ấy sẽ có tâm như mặt hồ tĩnh lặng, phản chiếu sự thật của vạn vật.”

5. Sám hối và thanh tịnh hóa bản thân khi phạm lỗi

Không ai hoàn hảo ngay từ đầu, và ngay cả tu sĩ cũng có thể phạm giới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải biết sám hối và sửa sai.

• Sám hối giúp thanh tịnh hóa tâm hồn và ngăn ngừa tái phạm.
• Thông thường, việc sám hối được thực hiện trong buổi tụng giới hoặc trong các buổi họp Tăng đoàn.

6. Giữ giới với lòng từ bi và khiêm tốn

• Tu sĩ không nên giữ giới vì mục đích tôn vinh bản thân hoặc coi thường người khác.
• Giữ giới phải đi kèm lòng từ bi – nghĩa là không chỉ giữ cho bản thân trong sạch mà còn khuyến khích người khác làm điều tốt.
• Khi thấy người khác phạm giới, thay vì phán xét, tu sĩ nên khuyên nhủ họ bằng lòng bao dung.

Phật dạy: “Không ai là hoàn hảo, nhưng biết sửa lỗi là bước đầu tiên của sự hoàn thiện.”

7. Gắn bó với cộng đồng để được hỗ trợ

Tu sĩ sống trong Tăng đoàn không chỉ để tu học mà còn để cùng nhau nhắc nhở và hỗ trợ nhau giữ gìn giới luật.

• Mỗi nửa tháng, các tu sĩ tụ họp tụng Giới bổn (Pātimokkha) để tự kiểm điểm và sám hối.
• Môi trường cộng đồng giúp tu sĩ giảm bớt cám dỗ và tập trung vào mục tiêu tu tập.

8. Giữ giới không chỉ cho bản thân mà còn vì chúng sinh

• Giữ giới giúp tu sĩ bảo vệ chính mình và tạo ra năng lượng tích cực lan tỏa đến những người xung quanh.
• Một tu sĩ giữ giới nghiêm minh sẽ tạo niềm tin cho Phật tử, giúp họ hướng thiện và phát triển lòng kính tín Tam bảo.

Phật dạy: “Người giữ giới là người đang xây dựng con đường giải thoát không chỉ cho chính mình mà còn cho những ai noi theo.”

9. Lợi ích của việc giữ giới đúng cách

• Thanh lọc tâm hồn: Khi giới luật được tuân thủ, những lo lắng, bất an sẽ giảm đi, nhường chỗ cho sự thanh tịnh.
• Phát triển định lực: Giới là nền tảng của thiền định, giúp người tu hành dễ dàng tập trung và đạt đến những trạng thái tâm cao hơn.
• Phát sinh trí tuệ: Khi tâm thanh tịnh, trí tuệ sẽ phát sinh, giúp tu sĩ thấu hiểu bản chất của cuộc sống và tiến gần hơn đến giác ngộ.

Kết luận: Giữ giới là con đường dẫn đến giải thoát

Giới luật không chỉ giúp tu sĩ giữ gìn đạo hạnh mà còn là con đường trực tiếp dẫn đến sự giác ngộ và giải thoát. Giữ giới không phải là điều khó khăn khi hiểu rằng đó là hành động bảo vệ chính bản thân mình và mang lại lợi ích cho muôn loài.

“Giữ giới như giữ ngọn đèn trong đêm tối. Nhờ giới, con đường giải thoát trở nên sáng rõ và an lạc sẽ đến với tâm hồn.”